A.F.Th. van der Heijden- Mooi doodliggen

Recensie

Titel: Mooi doodliggen
Auteur: A.F.Th. van der Heijden
Uitgeverij: Querido
Genre: Roman
Uitgave: november 2018

Allereerst bedankt, Mieke's Leesclub (NCRV) voor het aanbieden en toezenden van dit mooie boek! 

¶ Mooi doodliggen is een mooi verhaal, het is diep, heftig en tevens prachtig qua taal. Annette Overvoorde, Birdy's Boeken. ¶

Beste lezers,

Al staat het boek "Tonio" al een tijd in de kast, nog geen blad las ik eerder van deze auteur. Was het mogelijk te moeilijk of te diep? Of moest ik moed verzamelen, want het boek Tonio is natuurlijk een verdrietig verhaal. En is tevens een ode aan Tonio zelf. Zoals ik al eerder schreef boeken verbinden..en toeval bestaat niet, want gek genoeg kwam daar een mail van Mieke's Leesclub, met dit boek. Daarnaast kwam van de week de film Tonio, gebaseerd op het boek. Ik kon nu niet meer terug. Ik moest gewoon vooruit! En gaan lezen. Kijk je mee?

De auteur

A.F.Th. van der Heijden (1951) debuteerde in 1978 onder het pseudoniem Patrizio Canaponi met de verhalenbundel Een gondel in de Herengracht, meteen bekroond met de Anton Wachterprijs. Hij heeft vele mooie titels op zijn naam staan. Vele werden onderscheiden. Bekende werken zijn: Tonio, De tandeloze tijd. Mooi doodliggen is zijn nieuwste roman. 

Het verhaal via de flaptekst

Mooi doodliggen is geïnspireerd op de 'moord' op de Russische journalist Arkady Babchenko. Volgens de politie in Oekraïne was Babchenko bij zijn appartement in Kiev in de rug geschoten en werd hij bloedend aangetroffen door zijn vrouw. Al snel bleek de moord op de journalist echter in scène te zijn gezet door de geheime dienst, in een poging Russische huurmoordenaars te arresteren die het op zijn leven hadden gemunt.

Van der Heijden baseerde het levensverhaal van zijn personage Grigori Moerasjko losjes op dat van Babchenko. Het personage Moerajsko, dat voor zijn krant het neerhalen van 'vlucht MX17' onderzoekt, blijkt te hebben samengespannen met de Oekraïense geheime dienst om de Russen te misleiden. Om deze reden vallen collega's en zijn geliefde hem massaal af. Door iedereen verstoten en verlaten keert Moerasjko terug naar Rusland om daar onverschrokken zijn onderzoek naar de toedracht van de vliegramp voort te zetten.

De prachtige schrijfstijl is een van de mooie elementen

De cover is donker en ik moest eerst goed kijken wat het voorstelde, er ligt een zwaan met zijn kopje recht vooruit. De titel past mooi bij het verhaal en bij de bijzondere gebeurtenis, die zoveel ophef maakte. De vertelperspectief is de ik-vorm. De zin-opbouw is prachtig en beeldend. Bij openslaan van het boek lees je deel 1, dit gaat over Natan, hij is een journalist en woont een belangrijke bijeenkomst bij. Het is nog niet begonnen of hij kijkt al uit naar zijn vriend Grigori, die onderzoeksjournalist is. Die zou hier ook moeten zijn, maar is nog nergens te bekennen. Dan volgt er een mededeling: Zojuist is Grigori dood aangetroffen en door een aanslag om het leven gekomen. Natan twijfelt geen moment en reist af naar Yulia, de vrouw van Grig, en haar 2 kinderen. Vervolgens gaan we verder in deel twee. De vertelperspectief kantelt. En dat is slim gedaan. Grigori heeft Natan een document nagelaten, hij vertelt hem zijn kant van het verhaal en de lezer komt zo zijn leven binnen. Hij schrijft om de wereld te kunnen veranderen. Alleen tegen welke prijs? 

De echte waarheid en het gevaar

Van der Heijden heeft een mooie en sterke schrijfstijl. Soms beeldend en poëtisch. Personages worden goed toegelicht Grigori, nu in de veertig, heeft al 2 oorlogen meegemaakt. Mogelijk heeft hij daar het rechtvaardigheidsgevoel van gekregen. (Het kwaad met de pen bevechten.) De Nederlandse Natan en Russische Grigori zijn vrienden met dezelfde passie: de waarheid vertellen aan de wereld. Na het neerstorten van de MX17, waarbij er veel mist op de lijn is gezet door partijen is er nog maar 1 ding en dat is: de waarheid boven halen. Grig bijt zich hierin vast. Natuurlijk is niet iedereen hier blij mee, en geregeld moet hij dan ook over zijn schouder kijken, of alles nog in orde is. Totdat het gevaar zo groot is, dat hij vlucht met zijn gezin naar Kiev (Oekraïne). 

Gaat pure liefde en waarheidsbevinding wel samen?

Van der Heijden beschrijft diverse actuele thema's. De pure liefde voor Yulia, daar begint het al mee. De auteur kan dit prachtig beschrijven, met mooie poëtische gedeeltes. Dan komt de vliegtuigcrash en de censuur aan de orde. Yulia geeft Grig de liefde, maar ook de "drive" om te schrijven, wat geschreven moet worden. Rusland is hier niet zo blij mee en heeft zo zijn eigen tactiek dit te tonen. Fake News heeft ook een plek in het geheel. Wat is waarheid en wat niet? Dat is de grote vraag.  

Conclusie

Mooi doodliggen is een mooi verhaal, het is diep, heftig en tevens prachtig qua taal. Van der Heijden schrijft over zaken die echt gebeurt zijn en geeft er zijn eigen draai aan. Het is net of je even mee mag kijken in zijn hoofd, bij veel zinnen dwaalt hij af naar eerdere gebeurde zaken of quotes uit boeken. Het duurde daarom even voor het uit was, want ik wilde elke zin echt absorberen. 

Waardering          4 sterren

Na het lezen had ik een klein "Thomese" gevoel. Het raakt een snaar. Overweldigd door de taal. En ook de emotie in het verhaal. Het verhaal dreef wel wat af in deel 2. Jane Fonda & The Bookclub kwamen ook nog voorbij. Vandaar 4 sterren. Thomese (De onderwaterzemmer) kreeg er 5. Erg nieuwsgierig naar de eerdere schrijfsels van deze auteur! 

Hartelijke groeten

Annette Overvoorde

Birdy's Boeken